Toen ik gistermorgen aan mijn lief vroeg wat hij als ontbijt wilde eten, keek hij moeilijk bij elke suggestie, geen brood, beschuit of beschuit pap, geen pannenkoek en geen oliebol (ja gek hè, maar daar kon je hem voor wakker maken), maar toen ik “roomijs?” vroeg, klonk er een hele resolute “uuuh ja!”. We schoten allemaal in de lach, zo krachtig als zijn stem nu klonk was heerlijk om te horen, heel even voelde het als toen alles nog goed was. Met chocoladesaus? “Ja!” En slagroom? “Ja!”. En toen suggereerde Evelien ‘wit goud’ zoals we Disaronno noemen, grijnsde hij, toen hij “ja!” zei.  Ik schepte twee bolletjes ijs in een schaaltje, royaal bedekt met chocoladesaus en slagroom uit de spuitfles, en gaf het aan Tim die toen zijn vader ging helpen met eten. Het ging er goed in, niet zo gretig snel als toen hij nog alles zelf kon, maar het smaakte en hij genoot, en daar ging het om. Slokje water om de mond schoon te spoelen, en gelijk weer slapen. 

Voor het avondeten had hij zin in pannenkoeken, maar toen ik ze had gebakken en hem vroeg of hij ze al wilde eten of nog even wachten, schudde hij zijn hoofd en zuchtte, hij wilde niets meer eten begreep ik hieruit, en hij wilde na een beker karnemelk met zijn medicijnen alleen nog maar slapen. Suzanne en Ferry waren rond etenstijd langsgekomen en brachten een grote pan zalige risotto mee, iets waar haar vader een jaar geleden van had zitten smullen, maar er nu niet meer aan moest denken, arme man. Gelukkig had Suzanne niet voor niets gekookt, de pan ging schoon op. 

De nachtzuster (eentje die me niet bloot had gezien) kwam drijfnat binnen die avond, het was even hard aan het regenen, en ik gaf ze in de keuken gelijk een handdoek, onderwijl pratend over hoe het hier was gegaan vandaag. Ik trok keukenkastjes open om te laten zien waar ze theezakjes en mokken kon vinden, in de thermoskan zit kokend water, koffiekopjes staan in dit kastje, en ik legde uit hoe het koffiezetapparaat werkte. Na de “overdracht” liepen we naar het bed van manlief en ik stelde haar voor aan hem toen ik zag dat hij wakker was. Hij viel daarna weer in slaap, en ik wees ze naar de relax stoel van mij waar haar vorige collega’s in hadden gezeten. En met een gebaar naar de bank zei ik dat als ze het koud zou krijgen, ze gewoon een quilt of plaid van de bank kon pakken. En daar staat de koektrommel met lekkere chocoladekoekjes, pak maar gewoon. Ze keek me heel verbaasd aan. “Weet u dat in alle jaren dat ik nachtdiensten draai, u de eerste ben die dit allemaal aanbied?” Ik was met stomheid geslagen, hoe dan? 
Ze vroeg me of ik gewekt wilde worden als meneer me nodig had, en dat vond ik heel fijn. En om half 1 werd er op mijn slaapkamerdeur geklopt. Ik was gaan slapen met een nachtjapon aan, maar had deze na een minuut of tien alweer uitgedaan, het kreng draaide op een vervelende manier om mijn lijf als ik draaide, en ik voelde elk rimpeltje en plooitje. Dus toen ze aanklopte en zei dat meneer naar me had gevraagd, trok ik gelijk in het donker mijn nachtjapon aan, zodat ik deze lieve vrouw geen trauma bezorgde. 
Na manlief te hebben gekalmeerd ben ik weer gaan slapen, ook al duurde het wel even eer ik in slaap viel.

Vandaag kwam de scanarts, helaas was mijn lief weer minder dan de dag tevoren en kon met moeite op woorden komen. Wat het ook niet makkelijk maakte was dat deze arts meerkeuzevragen stelde, maar gelukkig mocht ik hem bijstaan en ik herhaalde de vraag maar dan per stuk, en toen lukte het antwoorden wel.
Een uur later kwam de huisarts om met mijn lief te praten, om uitleg te geven over de stand der zaken. Na toestemming voor euthanasie zou dit pas vrijdag kunnen gebeuren, maar zijn toestand was al zo slecht dat hij dan zo vreselijk zou lijden, en dat was ook niet de bedoeling, dus zou hij mijn lief in diepe slaap brengen en  houden met medicatie, zodat hij niks meer zou merken van ongemak. Twee  infuusnaaldjes onderhuids in de benen, beiden aangesloten op een eigen pompje met in elk pompje een andere medicatie., morfine en midazolam. Het was heel verdrietig om te zien hoe het door begon te dringen dat dit zijn laatste bewust meemakende dag zou zijn. 
Een lichtpuntje was dat hij Sophietje nog zag, Yvonne kwam toen Tim haar belde met het nieuws over het sederen.  Suzanne belde Ferry en zo waren we als gezin helemaal compleet bij het afscheid. Het vrolijk huppelende kleine meisje zorgde voor een luchtige noot, en ze was o zo lief toen ze ons zag huilen. 

Onnodig te melden hoe verdrietig het afscheid was met het oog op de klok, bijna zover en dan…. Tim las nog de speech voor die hij voor de uitvaart had geschreven, iets wat hij eerder al had gevraagd, en ik zag de huisarts zijn ogen afvegend de keuken induiken. Het was zo lief, zo ontroerend, met hier en daar een grappige anekdote,  zijn vader genoot hier zichtbaar van, en was ook zichtbaar ontroerd en emotioneel. Hij bedankte Tim, ook al waren vele woorden amper of niet meer te verstaan, het was als een geschenk. 
diepe diepe zucht. Terwijl ik dit schrijf ligt mijn lief al ruim vijf uur met een zware reutelende ademhaling te slapen. Ik zou het liefst zijn keel willen uitzuigen, mijn verpleegster gevoel schreeuwt dit uit, maar hij heeft hier geen last van, en blijkbaar lost het vanzelf op door de morfine.

De nachtzuster als afgelopen nacht  komt er zo aan, ik ga dan naar bed. Deze keer lig ik niet alleen, Tim ligt al boven in het bed van zijn vader. We hebben losse boxspring bedden met aparte dekbedden, weten jullie nog? Toen ik vorig jaar losse dekbedden voorstelde aan manlief keek hij me aan alsof ik een echtscheiding vroeg. Maar hij was er achteraf wel blij mee. Evelien was al vroeg naar boven gegaan, even proberen te ontprikkelen voor het slapen gaan. Ze had haar vader een bolus van de medicatie moeten geven toen hij rond half 9 opeens toch wakker begon te worden, en ze bleef heel rustig bij hem tot hij weer sliep. Ze zei dat ze even weer in functie was, ze kon even de knop omzetten toen het nodig was. Het wakker worden viel ons zwaar, zoiets verwacht je niet, hij had zijn ogen open en probeerde te praten. Maar gelukkig kwam hierna de verpleegkundige en verhoogde hij de medicatie van beide pompen.